Ontdek de fascinerende tijdlijn van Kloosterkwartier, een plek waar geschiedenis en hedendaagse ontwikkeling samenvloeien. Van de stichting van het eerste klooster in 1840 tot de hedendaagse transformatie in een levendige woon- en leefomgeving, deze tijdlijn neemt je mee op een reis door belangrijke gebeurtenissen en mijlpalen die het Kloosterkwartier hebben gevormd tot wat het vandaag is.
Nederland kent veel armoede, vooral op het platteland. Niet alle kinderen kunnen naar school. In 1840 krijgt Veghel een nieuwe pastoor: Bernardinus van Miert (later Deken Van Miert). In 1842 laat Pastoor Van Miert het eerste klooster en gasthuis bouwen voor de zusters uit ’s-Hertogenbosch die hier actief zijn.
In Veghel komt een pensionaat (internaat) voor meisjes, om eigen onderwijspersoneel op te leiden. Zij krijgen les in het Frans. Later, in 1903, krijgt de hieruit ontstane kweekschool officieel erkenning en ontvangt rijkssubsidie.
Pastoor J. de Louw, pastoor van Deurne, vraagt Deken Van Miert om zusters uit Veghel. Hij zag het goede werk van de zusters, zoals hulp aan ouderen, zieken en onderwijs aan meisjes. Het eerste succursaal-huis (nevenvestiging) is een feit; het begin van vele vestigingen in Nederland.
Pastoor-deken B.J. van Miert stierf in 1870 op 69 jarige leeftijd.
Het klooster wordt door Pierre Cuypers geheel verbouwd in neo-renaissancestijl en krijgt daarmee zijn huidige vorm. Het past dan qua stijl geheel bij de in 1863 gereedgekomen neo-gotische Sint-Lambertuskerk in Veghel.
De congregatie groeit, net als de vele diensten aan de samenleving: onderwijs, ziekenzorg, gehandicaptenzorg en bejaardenzorg. Dit alles gebeurt ‘Ter liefde Gods’, het motto van de zusters van Veghel, en wordt met veel enthousiasme gedaan. Het onderwijs groeit door de jaren heen uit van kleuterschool tot pedagogische academie. Ook de ziekenzorg groeit naar twee streekziekenhuizen (Veghel en Deurne).
In Zijtaart wordt het 14e succursaal-huis gesticht: een liefdesgesticht. Dit is vooral bedoeld voor de opvang en verzorging van de eigen, inmiddels bejaarde zusters. De pastoor vraagt ook om onderwijzend personeel voor meisjes. De congregatie blijft zich uitbreiden met vestigingen door heel Nederland (1904-1963).
Het buitenland vraagt zusters uit Veghel in missiegebieden te dienen. In 1906 wordt een missie gestart in Singkawang op Borneo (Kalimantan) Indonesië, op uitnodiging van de Paters Capucijnen. In 1929 vertrekken zusters op uitnodiging van Mgr. Jurgens naar de Filippijnen, om hem te helpen bij het stichten van een inlandse congregatie.
Aan het Middegaal in Veghel wordt het Sint Josephgasthuis met klooster gebouwd. Naast de opvang van ouderen zijn er faciliteiten om zieken te verzorgen. Dr. Verbeek en dr. Van der Voort zijn de eerste artsen. In 1935 bouwt men een nieuwe vleugel aan het Sint Josephgasthuis. Ook krijgt het ziekenhuis een tbc-afdeling en moderne operatiekamers.
De Eerste Wereldoorlog breekt uit. In de gebouwen van de zusters is plaats voor vluchtelingen en er is inkwartiering van soldaten en krijgsgevangenen. Zelfs het Rode Kruis doet een beroep op de zusters om te helpen aan het front, om gewonden te verzorgen. Zij zijn daar later door de Belgische staat voor onderscheiden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden kloosters en scholen bezet en gebouwen verwoest. Sommige zusters moeten vluchten en sommige komen om door oorlogsgeweld. De Nederlandse zusters in de Filipijnen en Indonesië worden tijdens deze oorlog in Japanse interneringskampen vastgezet. Sommigen sterven, anderen keren na de oorlog getraumatiseerd terug naar Nederland. De andere zusters pakken hun missiewerk weer op.
De samenleving komt los uit haar ‘hokjesdenken’, er verandert veel in de maatschappij. Mensen van allerlei godsdienstige richtingen werken samen aan het herstel en de opbouw van de maatschappij. Religieuzen van de diverse congregaties zoeken mogelijkheden om zich te verenigen.
Veel zusters treden door maatschappelijke ontwikkelingen uit. Zij realiseren zich dat ze buiten het klooster net zoveel mogelijkheden hebben om zich te ontplooien én daarnaast een goed religieus leven kunnen leiden. De aanwas van nieuwe zusters wordt zo klein, dat de congregaties hun opleidingen moeten samenvoegen.
Het Vernieuwingskapittel vindt plaats. Het belangrijkste onderwerp vormt de structuren van het gemeenschapsleven. Dat kapittel geeft veel ruimte om zelf te kunnen beslissen over wonen, leven en werken. Zusters kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen alleen of in kleine groepjes te gaan wonen, tussen de ‘gewone’ mensen in een ‘gewoon’ huis. Steeds meer huizen van de zusters worden gesloten. Oudere zusters... Lees meer
Het werk in het onderwijs, ouderenzorg en ziekenzorg gaat geleidelijk over naar leken. De zusters dragen de leiding van de ziekenhuizen (St. Josephziekenhuis (later Bernhoven) en Willibrordus in Deurne), bejaardenhuizen (zoals Joachim & Anna in Veghel) en scholen (onder andere de PABO), over aan niet-religieuze, maatschappelijke instellingen. Vitale zusters blijven werken met kwetsbare mensen: ze helpen in de parochie, bij... Lees meer
De Filipijnse zusters Franciscanessen van Veghel vestigen zich in Thailand (1984). In 1985 vindt het Herstructureringskapittel plaats. Omdat de andere (buitenlandse) provincies groeien en Nederland kleiner wordt, is het tijd om de andere delen van de congregatie meer zelfstandigheid te geven. De congregatie wordt opgedeeld in drie provincies: Nederland, Indonesië en de Filipijnen.
Het contact met de buitenwereld wordt kleiner en de omschakeling van geheel zelfstandig naar afhankelijk vraagt om offers, maar biedt ook mogelijkheden tot ontplooiing. Om dit werk zo goed mogelijk te laten verlopen wordt de Teresia van Miert stichting opgericht.
In Zijtaart sluit het laatste succursaal-huis. We hebben nog één huis, waar het allemaal begon: het Moederhuis in Veghel.
De zusters proberen hun erfgoed door te geven aan volgende generaties. Zij zijn zich er van bewust dat ze in een proces van voltooiing zijn. Geleidelijk aan wordt het leven van werk en activiteiten afgesloten, en komt er meer tijd en ruimte voor gebed en bezinning.
Het Generaal Kapittel besluit dat het Generaal Bestuur naar een ander land zal verhuizen. De erfgoedcommissie komt geheel in handen van de Nederlandse provincie. Als eerste werken zij aan het spiritueel document: ‘Als bomen in deze grond,’ met de tien grondwoorden van de Franciscanessen van Veghel. Dit wordt het basisdocument voor het vastleggen van het spiritueel erfgoed en voor het... Lees meer
Zuster Gerda van Gogh, provinciaal overste, gaat namens de zusters een samenwerking aan met Zenzo. Dit voor het proces van herbestemming van gebouwen en bezittingen in de traditie van de congregatie. Voor de uitvoering van het herbestemmingsproject wordt Z-enzovoorts B.V. opgericht.
Overleg op velerlei fronten volgt voor de herbestemming van de gebouwen en ontwikkeling van ‘Het Kloosterkwartier’, zoals de nieuwe wijk zal gaan heten. De invulling van bestaande en nieuwe gebouwen – gepland op het kloosterterrein – zal volgens het gedachtengoed van de zusters voor een groot deel een maatschappelijke invulling krijgen.
Op de locatie van het voormalig ziekenhuis terrein Bernhoven, ontwikkelt Zenzo een unieke woonwijk. In het centrum, pal achter het prachtig historisch klooster, wordt een variatie van woonvormen gebouwd. Naast verschillende type woningen, worden er ook een drietal appartementencomplexen gerealiseerd. Het complex met met de zorgwoningen is zelfs volledig energieneutraal.
De zusters Franciscanessen die in het Moederhuis in Veghel wonen, verhuizen rond maart 2022 voor twee tot drie jaar naar klooster Anna Hof in Wijbosch. Ze maken plaats voor een groot gezondheidscentrum, dat in het moederhuis ontwikkeld wordt en komen terug als hun nieuwe complex, schuin achter het moederhuis, klaar is.
In Veghel kwam een indrukwekkende golf van solidariteit en gemeenschapszin tot stand als reactie op de crisis in Oekraïne. Het voormalige moederhuis van de Zusters Franciscanessen, beheerd door Zenzo Maatschappelijk Vastgoed, werd omgevormd tot een veilige haven voor 127 Oekraïense vluchtelingen. Vele vrijwilligers, gesteund door lokale bedrijven en instellingen, werkten onvermoeibaar om deze historische locatie gereed te maken, voorzien van... Lees meer
Op het terrein van het Klooster van de Zusters Franciscanessen in het centrum van Veghel, wordt een eigentijdse woon- en leefomgeving ontwikkeld. In 2022 is begonnen met de bouw van vier appartementengebouwen, die ruimte bieden aan jong en oud, voor mensen mét en zonder zorgbehoefte. Begin 2024 komen de zusters weer terug naar Veghel.